Geachte bezoeker/collega

U heeft deze site wellicht gevonden tijdens uw zoektocht naar informatie over dyslexie of andere leerstoornissen.

U bent intussen deskundig geworden. Over wat dyslexie is, hoe het kan ontstaan, onderzocht en vastgesteld, wat er op het gebied van behandeling allemaal wordt aangeboden hoef ik u eigenlijk niets meer te vertellen. Hier dus wat dat betreft niet (nog) meer van hetzelfde.

Wat ik u wil voorleggen is mijn persoonlijke visie m.b.t. onderzoek en behandeling, de dyslexie- (en dyscalculie) verklaring, maar ook mijn visie op het naar het schijnt steeds maar weer toenemende aantal kinderen met leerproblemen in de afgelopen decennia.

Het is inmiddels alweer bijna 15 jaar geleden dat ik deze website op het net plaatste. Er is in de jaren vanaf 2004 heel wat gebeurd in Onderwijsland. Het speciaal onderwijs is zo goed als verdwenen. Na "Weer samen naar school" hebben we nu het "Passend Onderwijs" , camouflage termen voor de afbraak van wat eens een misschien wel overdreven gedifferentieerd systeem was (17 vormen van speciaal onderwijs in de tachtiger jaren van de vorige eeuw ). We zien nu dat kinderen die vroeger op LOM-, (Z)MOK-, MLK scholen zaten, kinderen met leerstoornissen als dyslexie en dyscalculie, kinderen met gedrags-problemen als AD(H)D, autistiforme kenmerken en moeilijk lerenden deel uitmaken van de groepen in het regulier onderwijs. Daarbij komen dan ook nog de (afgelopen 5 jaar explosief gegroeide groep van) hoogbegaafden. En dan, voor de leerlingen die niet met een diagnose in de klas zitten, moeten de leerkrachten de leerlingen indelen op 3 niveaus, waarvoor geen of weinig hulp, hulp op groepsniveau of individuele hulp nodig zijn. Voorwaar, de leerkrachten anno 2017 staan voor een zeer zware taak. Eigenlijk is het geen wonder dat je zo vaak hoort dat leerkrachten met een burn-out thuis zitten of dat oudere leer-krachten het voor gezien houden.
En, zoals het met alle vernieuwingen in het onderwijs vanaf 1980, zowel op basis- als op voortgezet niveau afgelopen is, zal ook nu binnen enkele jaren blijken dat de invoering van het Passend Onderwijs met alle voorzieningen erom heen een fiasco is geworden.
Dan zijn er de laatste jaren een aantal protocollen ingevoerd , b.v. wat betreft het lees- en spellingonderwijs het Protocol Ernstige Enkelvoudige Dyslexie , waarbij zowel onderzoek als behandeling onder bepaalde voorwaarden vergoed wordt. De gevolgen daarvan zijn inmiddels bekend. Het aantal gevallen van dyslexie is de afgelopen jaren geëxplodeerd; de zakken zijn en worden nog steeds gevuld..... Lang niet altijd is er sprake van enkelvoudige dyslexie, terwijl er toch een verklaring wordt afgegeven. Het protocol is bedoeld om onderzoek en behandeling te uniformeren door o.a. gebruik te maken van computergestuurde diagnostiek en gestandaardiseerde -eveneens deels computergestuurde - behandeling. Uitvoering hiervan kan alleen plaatsvinden bij gecertificeerde praktijken/centra. Die certificatie wordt geregeld door het Referentie Centrum Dyslexie, een organisatie bestaande uit een groep GZ- psychologen, orthopedagogen die zichzelf een soort monopolie heeft toegeëigend om te bepalen hoe een dyslexie-onderzoek/-behandeling moet worden uitgevoerd.
Als je - zoals ik - al ruim 30 jaar met jouw manier van behandelen goede resultaten bereikt - ook bij kinderen waarvan op school wordt beweerd dat het "hopeloze gevallen" (sic! niet mijn woorden, maar die van de leerkracht) zijn, dan kunt u misschien begrijpen dat het voor mij geen voor de hand liggende stap was om mijn aanpak in te wisselen voor een gestandaardiseerde behandeling, een behandeling waarbij het m.a.w. weinig uitmaakt wie deze uitvoert. Dat heb ik dan ook niet gedaan, ook al was de consequentie daarvan dat mijn onderzoek en behandeling niet werd/wordt vergoed.
Wat wel vervelend en misschien ook verwarrend was : niet lang na de invoering van het Protocol kwam ik al "googelend" op een gegeven moment de afkorting DCK tegen, de afkorting van mijn Dyslexie Centrum Kennemerland, waarmee ik in de afgelopen jaren een behoorlijke naam had opgebouwd in Haarlem en de regio. Hierachter zat echter niet mijn website, maar die van het Dyslexie Collectief Kennemerland. De oprichtsters en bedenksters van deze naam waren dames die ik al vanaf het begin van mijn loopbaan regelmatig bij verschillende gelegenheden had ontmoet, die zelfs bij me over de vloer waren geweest. Zij waren dus dondersgoed op de hoogte van het bestaan en de reputatie van het Dyslexie Centrum Kennemerland, maar deden op het moment dat ik naamswijziging eiste alsof ze er nog nooit van hadden gehoord! Nu hebben zij hun naam enigszins aangepast en zijn ze o.a. terug te vinden onder de zoekterm Dyslexie Collectief.
Het belangrijkste verschil met de behandelingsmethoden zoals die in het kader van het protocol worden uitgevoerd is, dat mijn behandeling min of meer door het kind gestuurd wordt en wat dat betreft dus echt "maatwerk" is. Geen kind volgt precies dezelfde weg om het doel - leren lezen, spellen, rekenen op tenminste niveau III - te bereiken.
Ik kreeg de afgelopen jaren te maken met leerlingen die een behandelingstraject bij een van de bij het netwerk aangesloten praktijken hadden gevolgd, maar die na 40 - 50 behandelingen nog steeds op niveau V waren blijven steken. Deze kinderen hadden echt het gevoel "Zie je wel, ze hebben "alles" geprobeerd om me te helpen, maar het is niet gelukt, dus ik ben een hopeloos geval" ... .
Dan wordt het nog net even moeilijker om zo'n kind ervan te overtuigen dat er nog veel mogelijk is. Tegen die kinderen, ook tegen kinderen die ik in behandeling heb en waarbij het nog niet altijd lukt om de vooruitgang te laten zien, zeg ik altijd: "Het ligt niet aan jou dat het nog niet lukt, maar aan degene die jou probeert te helpen of aan de methoden die worden gebruikt".
Een zelfde benadering als bij het Protocol Dyslexie wordt nu ook doorgevoerd wat betreft het rekenonderwijs. Ook daarvoor zijn protocollen ontwikkeld om leerlingen met rekenproblemen tijdig te onderkennen en behandelen. U kent de berichten over de dramatisch slechte resultaten die leerlingen in het voortgezet onderwijs halen bij de door staatssecretaris Sander Dekker ingevoerde rekentoets?
Deze man, die zelf niet wist uit te rekenen hoeveel 17 x 8 is (zie You Tube Nieuwsuur 21/1/2016)en waarschijnlijk rekenonderwijs heeft gevolgd volgens de - de afgelopen jaren ook al zwaar bediscussieerde - realistische rekenmethode, schuift de last voor het aanpakken van de problemen naar het voortgezet onderwijs, terwijl dat toch echt niet de plaats is waar kinderen beginnen met het leren rekenen. Weggegooid geld ! Zolang de aanpak niet gericht is op het aanpakken van problemen op het meest basale niveau (wat het rekenen betreft: het leren automatiseren van +/- < 18 en de tafels) zullen rekenproblemen blijven bestaan. Maar wat kunnen we verwachten als Hans van Luijt, de man van een van de protocollen Dyscalculie, op mijn opmerking dat het toch wel opvallend is dat 70% van de leerlingen in groep 7 matig tot onvoldoende scoort op de CITO toets reageert met : "Maar 30 % presteert wel goed!" Als ik zo'n kind bij onderzoek zie dan is het vrijwel altijd een kwestie van het zijn blijven steken op het niveau van tellend (vaak nog op de vingers) rekenen op niveau groep 3/4.
Het probleem - voor de leerlingen waar het mij om gaat - is, dat volgens de protocollen leerlingen pas voor onderzoek en behandeling in aanmerking komen als ze tot 3 keer toe een score V op de CITO- toetsen eind groep 3, medio en eind groep 4 hebben gehaald . Dat, terwijl de oorzaken waardoor deze leerlingen zijn vastgelopen zeker al eind groep 3 kunnen worden onderkend. Er is wanneer de protocollen worden gevolgd dus al kostbare tijd verloren gegaan en betreffende leerlingen hebben dan vaak ook een behoorlijk negatief zelfbeeld opgebouwd.
Een wel heel schrijnend voorbeeld van een leerling groep 3 die naar voren werd geroepen door de juf om een woord op het bord te schrijven. Hij deed dit niet goed. De juf zei toen tegen de groep dat het fout was en dat ze heel goed moesten kijken want dit was het domste jongetje van de groep en "zo zouden jullie toch niet willen worden".
Ik heb de laatste jaren veel verslagen gezien van praktijken die het keurmerk Dyslexie hebben gekregen van het Referentie Centrum. Wat daarin domweg ontbreekt is meestal het onderkennen/ aangeven van de oorza(a)k(en) van de problemen of het nu om lezen, spellen of rekenen gaat.
Wie ruim 30 jaar ervaring heeft met het werken met kinderen met leer"stoornissen", vaak ook nog in combinatie met andere problemen b.v. AD(H)D, weet waar de problemen mee beginnen en kan dus binnen vrij korte tijd bij een leerling eind groep 3/begin groep 4 vaststellen waardoor het kind in zijn ontwikkeling stagneert of vastloopt. Daar is ook een intelligentieonderzoek niet direct noodzakelijk! Het is zelfs al bij kinderen in groep 2 mogelijk om een begin te maken met een behandeling die problemen op langere termijn kan voorkomen, wanneer er zorgen zijn over de ontwikkeling.
Het advies van mij voor ouders zal duidelijk zijn. Wacht niet af tot uw kind eind groep 4 drie keer scores V heeft gehaald op een of meerdere CITO toetsen wanneer u merkt dat het allemaal niet zo makkelijk verloopt met het leren lezen, spellen en/of rekenen. Laat de jaren in groep 3, 4 en de daarop volgende jaren geen lijdensweg worden . Eind groep 3, begin groep 4 kan binnen vrij korte tijd in een onderzoek(je) van nog geen 2 uur worden vastgesteld wat de belangrijkste oorzaken zijn van stagnaties en deze kunnen in een behandeltraject van 6 - 10 maanden vaak met succes worden behandeld.